Pocahontas i John Smith - ocalenie - cz. 4

               Pocahontas przyszła na świat prawdopodobnie około 1595 roku jako córka potężnego wodza Indian Powhatan , stojącego na czele konfederacji ponad trzydziestu plemion zamieszkujących tereny Tidewater
w Wirginii . Naprawdę nazywała się MATOAKA , "Pocahontas" to przezwisko z dzieciństwa , które można przetłumaczyć jako "Trzpiotka " .
Nie wiemy niczego na temat jej matki - Wahunsunacock ( lub Wahunsenacawh ) - ojciec Matoaki miał kilkadziesiąt kobiet  - każda z nich urodziła mu jedno dziecko , a następnie wróciła do swojej wioski .Wódz wspierał swoje byłe żony , do momentu znalezienia przez nie nowego męża . Zwyczaj godny naśladowania :) .

                                                 Indianin Powhatan

                                  Wódz Powhatan na XVII - wiecznej rycinie

                                        wioska Indian Powhatan

W maju , 1607 roku Anglicy wylądowali  u ujścia rzeki James w Wirginii i założyli tam kolonię Jamestown .

                   przybycie Anglików do Wirginii w 1607 roku na rycinie Petera van der Aa

                           
Indianie odnosili się do przybyszy na ogół przyjaźnie , choć z rezerwą , mieli bowiem wcześniejsze , przykre doświadczenia z Hiszpanami , którzy poszukiwali tu niewolników .

  John Smith spotyka Indian Powhatan

Wśród przybyłych był  kapitan John Smith . Przyjrzyjmy się bliżej tej postaci .

                                    John Smith -  rycina Simona van de Passe

Tak wyglądał naprawdę . Powiem krótko - urodą na kolana nie rzuca  :) . 

.... ale życie miał ciekawe .

Urodził się 1580 roku w Willoughby w hrabstwie Lincolnshire .

Zawodowy żołnierz , kolonizator, gubernator Wirginii i badacz wybrzeży Ameryki Północnej , już jako dziecko musiał zarabiać na swoje utrzymanie pracując jako pomocnik kupiecki . W 1596 roku udał się do Francji by walczyć z Hiszpanią na terenie dzisiejszej Belgii . Po zawarciu przez Francję traktatu pokojowego stracił zajęcie , wyruszył więc do Austrii walczącej w Siedmiogrodzie z Turkami . 

Za wojenne zasługi otrzymał od księcia Siedmiogrodu herb . Wziętego do niewoli Tatarzy sprzedali tureckiemu paszy . Ocaliła go wpływowa turecka  dama , wysyłając nad ... Don , skąd przez Rosję i Skandynawię ponoć trafił znowu do Anglii w 1604 roku .

Z pewnością nie można zarzucić naszemu bohaterowi gnuśnego trybu życia . Z pustymi kieszeniami nie wrócił - wykupił bowiem pakiet akcji  nowo powstałej Kompanii Wirginijskiej , która uzyskała zgodę na założenie stałej kolonii w Ameryce Północnej ... i  przybył  wraz z innymi Anglikami do kraju Pocahontas .

Pomógł w zorganizowaniu osady Jamestown nad rzeką  James, następnie poprowadził ekspedycję w głąb lądu , mając nadzieję na znalezienie złota i żeglownej drogi na Pacyfik . Według innych źródeł  wyruszył
z grupką osadników po żywność  .Właśnie podczas tej wyprawy został wzięty do niewoli .

                                                

                                                             Jedni widzą to tak jak powyżej .....

                                                                                    .... inni  tak  .

Jeńca przewieziono do głównej siedziby wodza w Werowcomoco .

Według relacji samego Smitha rozebrano go i rozciągnięto na płaskich kamieniach . Indianie stali nad nim 

z kijami , czekając na sygnał do egzekucji . Nagle podbiegła do niego mała indiańska dziewczynka i kładąc mu głowę na piersi ocaliła go od śmierci . Od tego momentu sytuacja uległa radykalnej zmianie - obie strony konfliktu zadeklarowały sobie przyjaźń .

Spójrzmy , jak tę scenę widzą różni artyści :

                                                       

To rycina z XVII w , opublikowana w 17 lat po opisywanym wydarzeniu w dziele Johna Smith'a pt. " Generall Historie of  Virginia" - pierwszym opisie życia w kolonii w Wirginii .
John Smith jest ubrany - spadł mu tylko z głowy kapelusz . Przytula się do niego dziewczynka .

Na tym obrazku pozycja jeńca jest nieco wygodniejsza ( "europejska" ) , małą dziewczynkę zastępuje ponętna , roznegliżowana , młoda niewiasta o twarzy bardziej kojarzącej się z Indiami , niż Ameryką . Bardzo jestem ciekawa , o czym myśli Indianin wsparty o konia ...

- Żebym wreszcie mógł robić to , na co naprawdę zasługuję ...
- Zabrać to zwierzę ? Jeśli je zabiorę Indian będą odtąd  pokazywać na koniach ...Mężczyzna na koniu prezentuje się atrakcyjnie ...  

Wizja z roku 1870 . Słodki ( no może nie dla wszystkich ) obrazek z Dzikiego Zachodu . W oddali
widać typowe dla opowieści o Indianach tipi . Wygodnie ułożonego Johna Smith'a dotyka hoża niewiasta , powstrzymując drugą ręką  "Faceta z Pazurem " . Tylko ona zdaje się być zainteresowana przedstawionym wydarzeniem . "Cokolwiek postanowię ,  i tak  zrobią z tego romansidło ' - myśli pewnie wódz .

To płaskorzeźba wykonana w 1825 roku przez Antonio Capellano , rzeźbiarza utrwalającego w kamieniu ważne dla historii  Stanów Zjednoczonych momenty . Legenda Pocahontas zdążyła już obrosnąć w bardzo romantyczne piórka , stanowiąc temat powieści , dramatów scenicznych a także przeniknęła do słowników biograficznych . Rzeźbę wykonano w konwencji nawiązującej do wzorów antycznych ( spójrzcie proszę na fryzurę naszej bohaterki ) .
Jak ważny jest ten moment dla historii Stanów Zjednoczonych świadczy to , że płaskorzeźba znajduje się na Kapitolu .

Historycy są zdania, że członkowie plemienia Powhatan nie zamierzali zabić  Smitha - żywy był dla nich znacznie cenniejszy . Mógł być pośrednikiem pomiędzy nimi a pozostałymi Anglikami . Indianie zdawali sobie sprawę z tego , jak niebezpieczni są uzbrojeni po zęby  przybysze . Z drugiej jednak strony , przybysze posiadali bardzo atrakcyjne towary . Metalowe narzędzia ,topory, szydła , igły , nożyczki , metalowe naczynia , kolorowe tkaniny .
Przedstawione wydarzenie było najprawdopodobniej rytuałem adopcji , który przewidywał symboliczne rzucenie się w ramiona adoptowanego kobiety wysokiej rangi - w tym wypadku córki wodza . Wielu mężczyzn traciło życie na wojnach , często więc adoptowano jeńców wojennych na synów i braci . 

Pocahontas była więc tylko jedną z aktorek uczestniczących w rytuale . Usynowienie Smitha miało zapewnić jego pośrednictwo handlowe pomiędzy obydwiema stronami ,  wzajemną gościnność polegająca na dobrym traktowaniu ,  zapewnieniu wyżywienia i zakwaterowania  dla Indian odwiedzających Jamestown i Anglików odwiedzających Indian . Indianie mogli zapewnić żywność , nauczyć uprawy miejscowych roślin i zapewnić ochronę  ( Jamestown było wielokrotnie atakowane przez plemię Paspahegh , na którego terytorium wzniesiono osadę ) . Powhatan  nakazał  swojemu "synowi" przenieść osadę na nowe miejsce , bliżej dominiów Powhatan i podporządkować jego władzy , a także - jak twierdzą niektórzy - zapłacić mu trybut , czego oczywiście Smith zrobić nie chciał .Był raczej skłonny utrzymać stosunki z tubylcami na zasadzie "chłodnej poprawności " i maksymalnie wykorzystać korzystną jak na razie sytuację . Powhatan spodziewał się również zawierania mieszanych małżeństw , traktując Anglików jak inne plemię .Takie małżeństwa przypieczętowałyby wspólny interes w zachowaniu pokoju i zapewnieniu dobrobytu obu stronom .

     Piękny obrazek, prawda ?  Braterski uścisk ręki , przyjaźń , wzajemny szacunek ...

   

     Smith wrócił do Jamestown  pod eskortą Indian , ustanawiając podwaliny do dobrych stosunków pomiędzy wodzem Powhatan a  Jamestown a także korzystny układ handlowy . To było duże osiągnięcie .

                                                    Pomnik  Johna Smith'a  w  Jamestown

                                           
                                              Jamestown - pomnik przedstawiający Pocahontas

                                                                                    C.D.N

Materiały przeze mnie wykorzystane pochodzą z :  Mitologie Świata - Indianie Ameryki Północnej ,
                                                                             Signe Seiler : Indianie
                                                                             Jerzy Gąssowski : Indianie Ameryki Północnej
                                                                              www.pbs.org/wgbh/nova