Osoby, które tu zaglądają :):)

poniedziałek, 2 lutego 2015

Laleczki regionalne - Szkoci .


Szkoci przyjechali do mnie od Ewy .
Co  na sobie noszą ?  Spróbuję opisać :) .

TARTAN 
Wełniana , kraciasta tkanina o różnych kolorach i szerokościach kraty .Ten charakterystyczny splot utworzony z krzyżujących się pasów przebiegających regularnie zarówno wzdłuż wątku jak i osnowy występował w wielu kulturach  ale w takiej formie zachował się tylko w Szkocji .
Dzisiaj nazwa ta dotyczy również samego wzoru w kratę  
Początkowo używano różnych odcieni brązu , bieli i zieleni . Tartany do XVIII w nie miały określonych wzorów , o ich barwie decydowała dostępność miejscowych barwników .
Klany rozpoznawały się po ... rodzaju rośliny zatkniętej przy berecie .
Tartany noszono przerzucone przez lewe ramię ( w prawej trzymano broń ) , również jako spodnie 
i kilt .Przybywało wzorów , kolorów , jedne tartany noszono na co dzień , inne od święta . Pojawiły się tartany klanowe . Tartan stał się elementem szkockiej identyfikacji narodowej .

Upadek ostatniego powstania jakobickiego przeciwko Anglikom w 1746 roku zaowocował
aktem parlamentu , który zakazał używania języka gaelickiego , posiadania broni , gry na dudach 
( tak , na dudach - kobza jest instrumentem strunowym ), likwidował system klanowy ,
zakazał również używania tartanu i noszenia kiltu . Za noszenie kiltu groziło ... 6 miesięcy aresztu , 
za ponowne przyłapanie w tej części garderoby zsyłano do kolonii na ... 7 lat !
Prawo to wygasło w 1782 roku .

Zainteresowanych  wzorem tartanów odsyłam na stronę The Scottish Register of Tartans
Jako ciekawostkę mogę dodać, że Szkoci stworzyli tartan specjalnie dla Polaków , jest on zarejestrowany pod numerem 3156 . :)



KILT -  najważniejszy element szkockiego  stroju galowego , "męska szkocka spódniczka"
Pierwsze wzmianki o kilcie pochodzą z XVI wieku . Ówczesny strój szkocki składał się z długiej
lnianej koszuli , krótkiej kurteczki oraz wełnianego pledu . Zimą nakładano wełniane obcisłe spodnie , latem wełniane skarpetki pod kolana . Kilt , który poza spódnicą składał się z pledu 
przerzuconego przez ramię mógł być wykorzystany jako koc . Na nogi nakładano skórzane kierpce, chociaż najczęściej chodzono na bosaka .
Kilt szyje się z pasa materiału o dużej szerokości , następnie bardzo starannie plisuje . Dopasowanie plis do wzoru materiału jest bardzo trudne .


Co Szkot nosi pod spódnicą ???   Nic ......




SPORRAN - to torba ze skóry lub futra noszona na owiniętym dookoła talii łańcuchu .
Kilt nie ma kieszeni , więc w sporranie nosi się niezbędne rzeczy . Ma on również chronić przed zimnem , ponieważ tradycyjnie pod kiltem nie powinno nosić się bielizny .

SGIAN  DUBH to tradycyjny sztylet , pełniący raczej funkcje dekoracyjne , noszony w ... skarpecie , 
z której wystaje tylko  jego głownia .




Gdyby panowie prezentowani powyżej wierni byli tradycji , zamiast futrzanych czap mieliby na głowach  BONNET , czyli beret z oznaką charakterystyczną  dla danego klanu , zwykle w kształcie kwiatka albo jakiejś polnej rośliny .

Na nogach powinni mieć CURRAN , czyli ochraniacz ściśle przylegający do nogi , sięgający do kolana , chroniący nogę i obuwie z niegarbowanej skóry , przypinany rzemykami , chociaż powszechnym zwyczajem było chodzenie na bosaka i z gołymi nogami .


Tartan  podbił  świat  .... 




19 komentarzy:

  1. Great post! It made me smile...;)

    OdpowiedzUsuń
  2. Miałam kiedyś takiego Szkota! Miał buźkę jak ten w białej czapce, ale czapę nosił czarną. Oryginalnie zapakowany był w plastikową przezroczystą tubkę. :)

    OdpowiedzUsuń
  3. Śliczne maluchy. Też ma takiego i kilka innych lalek "w kratkę". Bardzo lubię szkocką kratę i brakuje mi jej w aktualnej modzie. Scenka ma śliczną szkocką spódniczkę, ja od dłuższego czasy poluję na jakiegoś ciucha, żeby zdobyć materiał, ale kratka musi być drobna, bo lalki są małe.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Też mam sentyment do szkockiej kratki :) . Materiał na spódnicę dla Scenki dostałam od koleżanki, która ma znajomą krawcową . To były ścinki, które się zwykle wyrzuca :)

      Usuń
  4. Fajni ci panowie :) Pozdrowienia :)

    OdpowiedzUsuń
  5. ... całą swą godność noszą pod ...
    dzięki za ciekawe wieści...

    OdpowiedzUsuń
  6. Zawsze mnie zastanawia jak futrzany sporran może ochronić przed podwiewaniem od dołu? Od prezentowania zgodności ze szkocką tradycją chłopak w białej czapce aż spąsowiał... choć brak majtek pokazał akurat jego kolega ;-)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. :) Myślę, że na temat skuteczności takiej ochrony powinien wypowiedzieć się facet :):)
      Tak, ten białoczapkowy łatwo się rumieni i zamyka oczy z konfuzji .... :)

      Usuń
  7. Kraciaste ubranka są bardzo twarzowe i pasują chyba wszystkim! Ciekawy post i świetne zdjęcia!

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Bardzo dziękuję :) , masz rację , sama chętnie nałożyłabym spódnicę w szkocką kratę ...

      Usuń
  8. Bardzo ciekawie je przedstawiłaś :)))
    a myślałam, że te lalki wyrzuciłaś?
    Pozdrawiam :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dziękuję, dziękuję :):)
      Ja nie wyrzucam lalek , czekają tylko w kolejce do opisu :)
      Szwedkę też oczywiście mam :):)

      Usuń
  9. Hej, zabrałaś się za tematykę, którą bardzo lubię. Uczyłam się kiedyś Sword Dance'a, a tu chciałam pokazać mojego "ulubionego Szkota". :)
    https://www.youtube.com/watch?v=pjXYfDax_-0
    Taki taniec był swego rodzaju wróżbą przed bitwą - jeśli tancerz nadepnie któryś z leżących pod nim mieczy, to znaczy, że odniesie rany. Na początku rytm jest wolny, a potem przyspiesza, więc trzeba się wykazać zwinnością. ;)

    A ja właśnie wrzuciłam zdjęcia hinduski, którą kiedyś pokazywałam na lalkowym spotkaniu na starówce :D
    Pozdrawiam, miło było Cie znaleźć.

    OdpowiedzUsuń
  10. ... a mnie bardzo miło , że Ty się znalazłaś :):)
    Zaraz biegnę zobaczyć Twojego "ulubionego Szkota" :) , bardzo lubię muzykę tego regionu :)

    OdpowiedzUsuń
  11. Cieszę się bardzo !!
    Pozdrawiam serdecznie :)

    OdpowiedzUsuń